Kultura chrześcijańska zawiera mnóstwo symboli, które pomagają wyjaśniać wiarę, ale też znajdują zastosowanie w codziennym życiu. Wśród tych symboli odnajdziemy wiele roślin, które przez swoje niezwykłe właściwości stały się dla ludzi ważne i cenne. Biała lilia, czerwona róża czy gałązka oliwna pojawiały się często na obrazach czy w utworach literackich, niosąc ze sobą głębokie znaczenie. Poniżej przedstawiono kilka z najczęściej stosowanych w chrześcijaństwie symboli roślinnych.
LILIA o białym kolorze jest symbolem czystości i niewinności. W jednej z legend chrześcijańskich ten piękny kwiat wyrósł z łez Ewy, która musiała za swój grzech nieposłuszeństwa opuścić raj. Lilia jest często używana jako symbol Maryi, takie określenie Matki Bożej pojawia się w wielu pieśniach. Kwiat ten jest także atrybutem takich świętych jak Antoni Padewski, Katarzyna ze Sieny, Klara z Asyżu czy święty Kazimierz. Tak zwany krzyż liliowy oznacza nieodłączne połączenie miłości oraz cierpienia i symbolizuje rozpacz Maryi patrzącej na śmierć swojego syna. Krzyż ten jest dedykowany matkom, które utraciły swoje dzieci, a także wszystkim osobom, które cierpią po stracie swoich bliskich.
DRZEWO OLIWNE symbolizuje długowieczność i trwałość, a także życie i płodność. Oliwki i wytwarzana z nich oliwa były podstawą wyżywienia krajów Bliskiego Wschodu, dlatego drzewo to obdarzane było szacunkiem i stanowiło ważny element w kulturze. Wszyscy znamy piękną historię ze Starego Testamentu, gdy gołąb przynosi Noemu gałązkę z drzewa oliwnego na znak tego, że życie na ziemi na nowo się odrodziło. Drzewa oliwne pojawiają się także w Nowym Testamencie: jedna z najbardziej wzruszających scen ukazuje Jezusa modlącego się w gaju oliwnym, gdzie widzimy go jako człowieka słabego, nękanego wątpliwościami i przerażonego wizją własnej śmierci. Dziś z drewna oliwnego wytwarzane są różańce i krzyże, które symbolizują prostotę i silną wiarę.
JABŁOŃ kojarzyć się będzie odruchowo z owocem, które zerwała nieposłuszna Ewa z drzewa poznania dobra i zła, narażający tym samym siebie i Adama na wygnanie z raju. Jak mówi legenda, kawałek odgryzionego jabłka utkwił Adamowi w gardle, dlatego też dziś wypukłą grdykę u mężczyzn nazywa się właśnie "jabłkiem Adama". Trzymane w dłoni pierwszej kobiety jabłko symbolizuje grzech pierworodny. Wśród filozofów jabłko za sprawą swojego kulistego kształtu kojarzone było z doskonałością i skończonością. Owoc ten stał się także jednym z symbolów władzy królewskiej: królowie chrześcijańscy w czasie najważniejszych uroczystości zakładali koronę, w jednej ręce trzymali berło, w drugiej zaś przyozdobione krzyżem złote jabłko.
RÓŻA to kwiat zawierający w sobie sprzeczności: ma cudowny wygląd, piękny zapach i jednocześnie ostre kolce, które potrafią boleśnie zranić. W religii chrześcijańskiej róża stała się symbolem cierpiącego Chrystusa, czerwona róża jest używana jako obraz niewinnej krwi przelanej na krzyżu. Maryja nazywana jest Różą Syjonu lub Różą Duchowną. Wieńce czerwonych róż i białych lilii składane były przez chrześcijan czczących Matkę Bożą wraz z powtarzanymi modlitwami, wieńce te z czasem zostały zastąpione paciorkami, które otrzymały nazwę różańca. Róża często występowała jako atrybut świętych, kwiat ten znajdziemy na wizerunkach m. in. Róży z Limy, Rity czy Rozalii z Palermo.
PALMA kojarzy się wszystkim z tzw. Niedzielą Palmową, a więc uroczystością kościelną poprzedzającą Święto Wielkiej Nocy. Uroczystość ta upamiętnia wjazd Jezusa do Jerozolimy, gdzie został przywitany przez mieszkańców miasta za pomocą gałęzi palmowych. Upamiętnieniem tego wydarzenia w polskim kościele jest święcenie palm złożonych z gałązek wierzbowych przyozdobionych suszonymi kwiatami. W symbolice chrześcijańskiej palma oznacza zwycięstwo, tryumf, stąd też pochodzi wyrażenie "palma zwycięstwa". Palma, jako drzewo wysokie i dostojne, kojarzyło się z posiadaniem władzy, "górowaniem" nad innymi. Palma dawała także cień i owoce wędrowcom na pustyni, dlatego traktowano ją jako drzewo ratujące życie.
GORCZYCA jest niezwykłą rośliną: z maleńkiego, ledwo widocznego ziarenka wyrasta potężny krzew. Nauczający tłumy Jezus powiedział: „Królestwo niebieskie podobne jest do ziarnka gorczycy, które ktoś wziął i posiał na swej roli. Jest ono najmniejsze ze wszystkich nasion, lecz gdy wyrośnie, jest większe od innych jarzyn i staje się drzewem, tak że ptaki przylatują z powietrza i gnieżdżą się na jego gałęziach” (Mt 13, 31-32). Ziarno gorczycy jest więc symbolem wiary: małe, skromne rzeczy przyczyniają się do powstania czegoś wielkiego i przynoszącego wszystkim korzyści.
Jako ciekawostkę warto dodać, że rośliny, których nazwy czy opisy można odnaleźć w tekście Pisma Świętego, doczekały się systematycznych badań. Wśród naukowców zajmujących się tym tematem można wymienić Harolda i Almę Moldenkę, Franka Nigela Heppera czy Jean i Solange Maillat. Badacze roślin biblijnych podają listę 250 gatunków, z czego około 200 jest z dużą dozą pewności zidentyfikowana, natomiast 50 z nich nadal budzi zastrzeżenia.
